Axiological and philosophical perspectives of distinguishing private law (against the back-ground of public law)
DOI:
https://doi.org/10.15290/eejtr.2023.07.02.06Keywords:
private law, public law, freedom, will autonomy, equity, justiceAbstract
The article presents the philosophical concepts and axiological foundations that affect the understanding of the concept of private law and also justify the orderly distinction in the legal system between private and public law. In particular, the considerations contained in the following work answer the question of how universal philosophical and humanistic concepts, as well as principles and values such as human dignity and freedom, for example - influence the modern legislator and the understanding of private and public law. The authors also establish how philosophical and axiological criteria affect the relationship between private and public law, in particular, how such criteria, in the processes of interpretation and application of law, allow the construction of a coherent and complementary "legal order."
Downloads
References
Aristotle, Nicomachean Ethics. Retrieved from http://classics.mit.edu/Aristotle/nicomachaen.5.v.html.
Bierć, A. (2012). Zarys prawa prywatnego. Część ogólna [An outline of private law. General part]. Wolters Kluwer.
Brodecki, Z., & Kowalczyk, B. J. (2016). Podstawowe wartości jurysprudencji rzymskiej [The fundamental values of Roman jurisprudence]. Gdańskie Studia Prawnicze, 35, 101-117.
Dajczak, W., Giaro, T., & Longchamps de Berier, F. (2012). Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego [Roman law. The foundations of private law]. PWN.
Doliwa, A. (2012). Prawo cywilne - część ogólna [Civil law - general part]. C.H. Beck.
Doliwa, K. (2014). Pozytywizm prawniczy a zasada słuszności [Legal positivism and the principle of equity. Białostockie Studia Prawnicze, 17, 89-98. https://doi.org/10.15290/bsp.2014.17.07.
Duniewska, Z. (2010). In: R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, (Eds.), System Prawa Administracyjnego, T. 1, Instytucje prawa administracyjnego [System of administrative law, vol. 1, Institutions of administrative law]. C.H. Beck.
Fundowicz, S. (2000). Dychotomiczny podział prawa [Dichotomic division of law]. Samorząd Terytorialny, 1-2, 47-57.
Grochowski, M. (2020). Słuszność a autonomia woli - uwagi o nieoczywistej relacji [Equity and autonomy of will - comments of the nonobvious relationship]. In J. Pisuliński &J. Zawadzka (Eds.), Aksjologia prawa cywilnego i cywilnoprawna ochrona dóbr [Axiology of civil law and civil-law protection of interests]. C.H. Beck.
Hauser, R., Niewiadomski, Z., & Wróbel, A. (Eds.) (2010). System Prawa Administracyjnego, T. 1, Instytucje prawa administracyjnego [System of administrative law, vol. 1, Institutions of administrative law]. C.H. Beck.
Kaczor, J. (2001). Zasada autonomii woli w świetle filozofii liberalnej [The principle of autonomy of will in the light of liberal philosophy]. Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny, 1-2, 1-25. Retrieved from: http://hdl.handle.net/10593/5208.
Kordela, M. (2012). Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne [The principles of law. A legal theory study]. Wydawnictwo Naukowe UAM.
Kupiszewski, H. (1988). Prawo rzymskie a współczesność [Roman law and the present times].
Kuryłowicz, M. (2001). Prawo rzymskie jako fundament europejskiej kultury prawnej [Roman law as the foundation of European legal culture]. Zeszyty Prawnicze UKSW, 1, 9-25. Retrieved from https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Zeszyty_Prawnicze/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1-s9-25/Zeszyty_Prawnicze-r2001-t1-n1-s9-25.pdf.
Łączkowski, W. (1999). Ustrojowe podstawy prawa publicznego [Systemic foundations of public law]. In S. Fundowicz (Ed.), Współczesne problemy prawa publicznego. Studia z Prawa Publicznego, t. 1. Wydawnictwo KUL.
Langrod, J.S. (2003). Instytucje prawa administracyjnego: zarys części ogólnej [Institutions of administrative law: an outline of the general part]. Wolters Kluwer.
Leszczyński, L. (2016). Zasady prawa - założenia podstawowe [The principles of law - basic assumptions]. Studia Iuridica Lublinensia, 1, 11-16. http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.11.
Łętowska, E. (1999). Umowy – mitologia równości [Contracts - the myth of equality]. In S. Wronkowska & M. Zieliński, (Eds.), Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych [Sketches on the theory of law and detailed legal sciences]. Wydawnictwo Naukowe UAM.
Machnikowski, P. (2010). Prawne instrumenty ochrony zaufania przy zawieraniu umowy [Legal instruments of protection of trust in concluding a contract]. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Mojak, J. (2016). Ewolucja zasad współczesnego polskiego prawa cywilnego – zasada bezpieczeństwa obrotu [Evolution of the principles of the modern Polish civil law - the principle of security of transactions]. Studia Iuridica Lublinensia, 25(1), 147-159. http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.147.
Nowacki, J. (1992). Prawo publiczne, prawo prywatne [Public law, private law]. Wydawnictwo UŚ.
Peretiatkowicz, A. (1947). Podstawowe pojęcia prawa administracyjnego [Basic concepts of administrative law]. Księgarnia Wł. Wilak w Poznaniu.
Prutis, S. (2010). Relacje pomiędzy cywilną a administracyjną metodą regulacji prawnej na przykładzie instytucji prawa rolnego [Relations between the civil and administrative methods of legal regulation using the example of institutions of agricultural law]. In P. Machnikowski & J. Gołaczyński, (Eds.), Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga Pamiątkowa ku czci Profesora Edwarda Gniewka [Contemporary problems of private law. A commemorative book in honor of Professor Edward Gniewek]. C.H. Beck.
Prutis, S. (2014). Korzenie słuszności jako zasady wiodącej prawa prywatnego [The roots of equity as the leading principle of private law], Białostockie Studia Prawnicze, 17, 207-215. https://doi.org/10.15290/bsp.2014.17.17.
Prutis, S. (2018). Instytucje podstawowe prawa prywatnego (w opozycji do regulacji prawa prywatnego) [Fundamental institutions of private law (as opposed to regulations of private law)]. Temida2.
Radwanowicz, J. (2007). Istota i znaczenie pojęcia przymusu administracyjnego [The essence and meaning of the concept of administrative coercion]. In J. Zimmermann (Ed.), Koncepcja systemu prawa administracyjnego [The concept of the system of administrative law]. Wolters Kluwer.
Radwański, Z. (1977). Teoria umów [Theory of contracts]. PWN.
Radwański, Z. (1999). Uwagi ogólne o autonomii woli [General comments about autonomy]. In R. Sztyk (Ed.), II Kongres Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej. Referaty i opracowania [2nd Congress of the Notaries of the Republic of Poland. Papers and documents]. Wydawnictwo Stowarzyszenia Notariuszy Rejent.
Radwański, Z. (2005). Pojęcie prawa cywilnego w świetle kodeksu cywilnego (uwagi de lege lata i de lege ferenda) [The concept of civil law in the light of the civil code (de lege lata and de lege ferenda comments)]. In Polskie prawo prywatne w dobie przemian. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Jerzemu Młynarczykowi [Polish private law at the time of transformation. A jubilee book dedicated to Professor Jerzy Młynarczyk]. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Radwański, Z., & Olejniczak, A. (2015). Prawo cywilne - część ogólna [Civil law - the general part]. C.H. Beck.
Rajca, L. (2001). Gmina jako podmiot władzy publicznej i jako właściciel mienia [Commune as a subject of public authority and property owner]. CSSTiRL UW.
Rot, H. (1976). Problem dychotomii prawa publicznego i prywatnego [The problem of the dichotomy between public and private law]. Przegląd Prawa i Administracji, AUWr, 7.
Safjan, M. (2007). Pojęcie i funkcje zasad prawa prywatnego [The concept and functions of the principles of private law]. In A. Brzozowski, W. Kocot & K. Michałowska (Eds.), W kierunku europeizacji prawa prywatnego. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Jerzemu Rajskiemu [Towards Europeanization of private law. A commemorative book dedicated to Professor Jerzy Rajski]. C.H. Beck.
Safjan, M. (Ed.) (2007). System Prawa Prywatnego, T. 1, Prawo cywilne – część ogólna [System of private law, vol. 1, civil law - general part]. C.H. Beck.
St. Thomas Aquinas, Summa Theologica, Of Judgment. Retrieved from https://www.ccel.org/ccel/aquinas/summa/SS/SS060.html#SSQ60OUTP1.
Stelmachowski, A. (1998). Zarys teorii prawa cywilnego [Outline of the theory of civil law]. PWN.
Szlachta, B. (2008). Sprawiedliwość, prawo i uprawnienie w myśli św. Tomasza z Akwinu (zarys problematyki) [Justice, law, and right in the thought of St. Thomas Aquinas (outline of the problem)]. In P. Bartula & K. Haremska (Eds.), Teka Łagowskiego. Księga Jubileuszowa z okazji 70. urodzin Profesora Bronisława Łagowskiego. Księgarnia Akademicka.
The Digest of Justinian, vol. 1 (1985). Alan Watson (Ed.). University of Pennsylvania Press.
Wilejczyk, M. (2014). Zagadnienia etyczne części ogólnej prawa cywilnego [Ethical issues of the general part of civil law]. C.H. Beck.
Włodyka, S. (1995). Problem struktury prawa [The problem of the structure of law]. Państwo i Prawo, 4.
Wołodkiewicz, W. (1978). Rzymskie korzenie współczesnego prawa cywilnego [The Roman roots of the modern civil law]. WUW.
Wołodkiewicz, W. (1987). Tradycja prawa rzymskiego we współczesnym prawie cywilnym [The tradition of Roman law in the modern civil law]. Palestra, 31(10-11), 66-85.
Wronkowska, S. (2005). Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa [Fundamental concepts of law and jurisprudence]. ARS BONI ET AEQUI.
Wronkowska, S., Zieliński, M., & Ziembiński, M. (1974). Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe [The principles of law. Fundamental issues], Wydawnictwo Prawnicze.
Zajadło, J. (2019). Magiczny trójkąt: prawodawcy, sędziowie, profesorowie [Magic triangle: legislators, judges, and professors]. In Ł. Bojarski, K. Grajewski, J. Kremer, G. Ott & W. Żurek (Eds.), Konstytucja. Praworządność. Władza sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce [Constitution. Rule of law. Judiciary. The current problems of the third branch of government]. Wolters Kluwer.
Zimmermann, M. (1964). Z zagadnień definicji prawa administracyjnego [Some issues related to the definition of administrative law]. AUWr, Prawo, 12.
Żuławska, Cz. (1999). Zasady prawa gospodarczego prywatnego [Principles of private business law]. C.H. Beck.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
1. The Author declares that he or she has created the written work and holds exclusive and unlimited copyright /both moral and property rights/ and guarantees that no third parties have rights to the work.
2. In the view of the Copyright and Related Rights Act, a work must fulfill the following criterion:
a) be a manifestation of creative work,
b) have an individual character („author’s personal stamp”),
c) have a set form.
3. The Author declares that the text has not been previously published (under the same or different title, or as a part of another publication).
4. The Author allows (grants a non-exclusive license) the publishing house of University of Białystok to use the scholarly text to:
- preserve and multiply by means of any technique; save in a digital form with no limitations as to the manner and form of digital preservation;
- upload online with no limitations as to the place and time of access.
5. The Author grants consent for editorial changes made in the work.
6. The Author grants the University of Białystok rights free of charge for the duration of property copyright with no territory limits. The University has the right to grant sublicenses in the acquired rights.
7. Granting a non-exclusive license allows the Author to preserve their rights and allows other parties to make use of the work according to sublicensing agreement with provisions identical as those of Attribution 4.0 Internacional License (CC BY 4.0), available online at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/. License to all its content published from 2023 and CC BY-NC-ND 4.0 to all its content published from 2017 to 2022.
8. The Agreement has been concluded for an indefinite period of time.
9. Because of costs born in preparation of the work for publishing, the Parties oblige themselves to act in good faith and refrain from declining to grant licenses.
10. To all matters not settled herein, provisions of the Civil Code and Copyright and Related Rights Act of 1994, February 4 shall apply.
11. All disputes shall be resolved by a court of local jurisdiction for the place of seat of University of Białystok.
